Het fysieke formaat
Een groot en belangrijk verschil tussen een smartphone tegenover een DSLR of systeemcamera is het formaat. Een smartphone is een heel stuk compacter en platter en past gemakkelijk in uw broekzak of tas. Een normale camera is groter en zwaarder waardoor u er vaak een tas(je) voor mee moet nemen. Het is niet veel moeite maar wel een extra handeling waar u rekening mee moet houden. En u moet ook er ook altijd op letten dat u de accu(s) van uw camera heeft opgeladen. Omdat de telefoon zo compact is en zo geïntegreerd is in het dagelijks leven, is het bijna vanzelfsprekend dat u hem altijd bij u heeft en opgeladen is. Ideaal om een gebeurtenis supersnel te fotograferen.
De beeldsensor
Het hart van elke smartphone camera is de sensor. Bij het maken van een foto vangt de cameramodule licht op. De sensor zet het binnenkomende licht om in elektrische signalen, die de telefoon omzet in een foto. Omdat de smartphone compacter is dan een normale camera (DSLR en systeemcamera) is er ook minder ruimte voor een grote sensor. Het nadeel is dat de sensor in een telefoon minder licht op kan vangen. Gevolg daarvan is dat er meer ruis ontstaat in situaties met weinig licht en meer scherptediepte heeft. Het voordeel van een normale camera met een grotere sensor is niet alleen dat die meer licht op kan vangen. Een grotere (moderne) sensor heeft ook een groter dynamisch bereik. Het contrast tussen licht en donker is veel duidelijker en er is veel meer detail aanwezig, zeker in de schaduwen en lichte delen.. Smartphones worden daar ook steeds beter in doordat de processoren en camerasensoren sneller en efficiënter worden. Ook zijn er meerdere en complexere algoritmes die ervoor zorgen dat de foto mooier wordt. Denk aan belichtingen, herkennen van objecten etc. De modernere smartphones kunnen met één klik op de knop 12 foto’s maken in een belichtingstrap en deze verwerken naar één foto. Op die manier probeert men hetzelfde resultaat te behalen als een camera. Er wordt in een smartphone veel meer met software en algoritmes gedaan om de beperkingen van de kleine sensor te omzeilen.
Uiteindelijk is de foto uit een camera van betere kwaliteit, zeker als je gaat uitvergroten. Foto’s van smartphones worden erg korrelig als je inzoomt door de ruisreductie en kleine sensor. Maar tegenwoordig is het niet nodig om een smartphone-camera helemaal links te laten liggen.
Systeemcamera
SmartphoneDe lenzen
Op een systeemcamera of DSLR heeft u de mogelijkheid om de lenzen te wisselen. Van telelens, tot lichtsterk tot groothoek, de mogelijkheden zijn bijna onbeperkt. De meeste smartphones hebben slechts één lens. Modernere telefoons hebben tegenwoordig twee, drie of soms zelfs meerdere camera’s.
Telefoons met één lens: Deze telefoons hebben een lens met een vast brandpuntafstand. Vaak zit er wel veel techniek in zoals autofocus en verschillende lenselementen.
Telefoons met dubbele lenzen: Deze kunnen op meerdere manieren toegepast worden. Sommige telefoons hebben een lens met een vast brandpunt en de andere camera is er dan voor monochrome beelden. De software in de telefoon combineert de twee beelden om zo scherpere foto’s te maken.De meeste telefoons hebben met de tweede lens een ander brandpunt, bijvoorbeeld groothoek- of een telelens. Die geven altijd een betere beeldkwaliteit dan digitale zoom. Over het algemeen is de tweede lens ook bedoeld om de afstand te berekenen. Deze telefoons hebben dan een speciale portretfunctie waardoor u een achtergrondonscherpte kunstmatig kunt nabootsen. De afstand berekenen is nodig om zo de hoeveelheid onscherpte te berekenen. Anders ziet het er nep uit. Het ligt ook helemaal aan de afstand tot het object of model hoe onscherp de achtergrond is. Doordat het kunstmatig is pakt dit niet altijd even goed uit. Bij een normale camera is het altijd goed aangezien de scherptediepte echt is en niet nagebootst wordt.
Telefoons met 1 lens
Telefoons met 2 lenzen
Telefoons met meerdere lenzen: Telefoons met meerdere beschikken vaak over een combinatie van bovenstaande. Telefoons met drie lenzen hebben vaak de opstelling van twee verschillende brandpuntsafstanden en een lens voor diepte of monochroom, of alle drie de lenzen hebben een ander brandpuntsafstand. Bij 4 of meer is het verschillende brandpuntsafstanden, en/of monochroom en diepte. Vaak is de opstelling zo dat u een groothoek, een normale en een telelens heeft.
Systeemcamera
Smartphone
Software en hardware
Een DSLR of systeemcamera maakt mooie foto’s door de uitgebreide en geavanceerde hardware. En uiteraard door de instellingen en de kennis van de fotograaf. Als u een foto maakt van een model en u staat dicht genoeg op het model en met een groot diafragma krijgt u vanzelf een onscherpe achtergrond. Dit komt door de afstand tot het model/object, hoe groot het diafragma van de lens is en de grootte van de sensor. Een smartphone is al compact en heeft daar overal geen ruimte voor. Alles moet zo compact mogelijk. Cameramodules in smartphones zijn best complex maar met de kleine sensor en de kleine lenzen lukt het niet om een mooie bokeh te maken en hetzelfde resultaat te behalen als een spiegelreflex. Daar moet de smartphone het vooral hebben van hele snelle en geavanceerde chips en software om het effect kunstmatig op te wekken.
Telefoons met drie lenzen
Door de meerdere lenzen kunnen smartphones diepte inschatten en de chips kunnen het bokeh-effect goed nabootsen. Uiteraard omdat dit kunstmatig is kan de software er makkelijk naast zitten en foutjes maken omdat er verkeerd wordt “geschat” waar de onscherpte zit. In het voorbeeld heeft de smartphone een inschattingsfout gemaakt. Tussen de railing is het wel scherp en geen verloop van onscherpte. Het beeld is 'ineens' weer scherp.
Als u een foto maakt met een smartphone gebeurt er in die ene klik een heleboel tegelijk: de software herkent objecten en personen, voegt de de locatie toe, past kleur en belichting aan, berekent de diepteen past eventueel een HDR-bewerking toe om alles perfect te belichten. Soms tot wel 12 foto’s in die ene klik. Dit soort technieken spat er vanaf bij een smartphone. De object- en gezichtherkenning is ook heel handig. Als u ooit een foto wilt zoeken hoeft u alleen het woord of de naam van het object intypen en zoeken. Google Photos doet dat online en op een iOS apparaat gebeurt dat op het apparaat zelf. Google Photos is wel een stuk preciezer dan Apple Photos omdat dit programma meer data heeft om mensen en objecten te herkennen.
Uitbreidingen en accessoires
Met een DSLR en systeemcamera zijn de accessoires en attributen oneindig. Van de talloze lenzen, tot tassen, flitsers, filters, rigs, statieven en nog veel meer kunt u alle creativiteit kwijt voor het perfecte beeld. Maar ook voor smartphones zijn er steeds meer accessoires. Van gimbals voor stabiel filmen, timelapses, en hyperlapses tot opzetlenzen voor mooie macro of telefoto’s. Ook zijn er bluetoothflitsers, rigs, 360 graden camera’s, filters en statieven. U kunt het zo gek maken als u zelf wilt. Ook zijn er printers om meteen vanaf de telefoon uw foto’s af te drukken.
De Apps
Om uw creativiteit naar een hoger niveau te tillen zijn er veel apps om uw fotografie en film mooier te maken. De standaard camera-app op smartphones kunt u al over het algemeen veel mee. De een is uitgebreider dan de ander en sommigen hebben zelfs een pro-modus voor alle instellingen. Maar u kunt altijd nog andere apps downloaden voor meer of andere functies.
De Instellingen
Over het algemeen is een smartphone heel simpel te bedienen. Klik en de rest doet de telefoon. Sommige standaard camera-apps hebben diverse en uitgebreide functies. Tot aan “kunstmatige-intelligentie” toe dat die het object en scene herkent en daarop de instellingen aan past. (Bij food-fotografie zijn er andere instellingen nodig dan bijvoorbeeld in het bos). Sommige standaard camera-apps hebben een pro-modus en daarmee kunt u alle instellingen – soms kunstmatig – aanpassen. Denk bijvoorbeeld aan sluitertijd, ISO, focus en brandpuntsafstand.
RAW
Een groot voordeel van een DSLR en systeemcamera is dat deze camera’s in RAW kunnen schieten. Dit zijn zeer grote fotobestanden. Maar er zit ook heel veel informatie in de foto en u kunt er nog van alles mee aanpassen achteraf en terugvallen op het origineel zonder dat het ten koste gaat van de kwaliteit. En door de grote sensor is er een hoop informatie. Zo kunt u – afhankelijk van welke camera – een compleet uitgebeten lucht zo terughalen dat u weer detail in de lucht kunt zien. Modernere smartphones hebben ook de mogelijkheid om in RAW te schieten. Het is alleen bij lange na niet zo uitgebreid als op een spiegelreflex, deels ook door de grootte van de sensor maar het is zeker beter dan niets. Maar u kunt er zeker een beetje licht mee terughalen, de kleuren goed mee aanpassen en altijd terugvallen op het origineel
In lichte omstandigheden
In lichte omstandigheden is het gemakkelijk om een mooie foto te maken. De sensor van een spiegelreflex/systeemcamera en van een smartphone krijgt voldoende licht binnen waardoor de sluitertijden lekker snel kunnen zijn en de lichtgevoeligheid omlaag kan, waardoor u ruis minimaliseert.
Systeemcamera
Smartphone
In donkere omstandigheden
In donkere omstandigheden zie je duidelijk het verschil tussen een smartphone en een systeemcamera. Dan komen alle voordelen van een lichtsterk objectief, grote sensor en dergelijke aan te pas. Een telefoon heeft er helaas niet het objectief voor (want een lichtsterk objectief heeft een diafragma dat groter is dan de breedte van een smartphone) en niet de grote sensor die het licht op kan vangen. Dan gaat de sluitertijd omlaag, de ISO omhoog en wordt een forse ruisreductie toegepast. Bij het voorbeeld is er gefotografeerd in een omgeving zonder licht in de tunnel. Al het licht komt van achteren.
Systeemcamera
Smartphone 100 % ingezoomd
De ontwikkelingen in de smartphonewereld gaan ontzettend hard. Het heeft zeker beperkingen, maar hij is natuurlijk heel handig omdat u hem altijd bij zich heeft. De kwaliteit wordt steeds beter en het gemak door de apps en gebruik. Ontwikkelingen gaan zo hard dat er elke keer weer kleine nieuwe verbeteringen de fotokwaliteit weer ten goede komt. In 2007 waren de foto’s op het beeldscherm zeer matig. Anno 2019 is de techniek zo ver gevorderd en belooft veel voor de toekomst. Voor echt serieus werk als bruiloften, of belangrijke momenten en mooie foto’s voor op grote prints en waarbij elk detail in de foto zo ontzettend belangrijk is en de grote vrijheid in de post-productie(werken met RAW bestanden) is het gebruik van een DSLR of systeemcamera nog steeds de beste keuze.
Model op de foto is Layla Wiersma
Fotografie: Yannick Putz