Wat is witbalans en hoe werkt het?

Wat is witbalans? | Kleurzweem | Hoe stel je witbalans in? | Creatief met witbalans

Is je foto ineens veel geler of juist blauwer dan je van tevoren gedacht had en heb je geen idee hoe dit komt? Zeer waarschijnlijk heeft dit met de instellingen van de witbalans te maken. Wat is die witbalans precies en hoe kun je hem het beste instellen? Dat leggen we je hieronder uit!

Wat is witbalans?

Elke lichtbron heeft zijn eigen kleur, zo verschillen kunstlicht en daglicht in kleur ook al zien we dat zelf minder goed. Hierdoor kunnen foto’s onder verschillende lichtomstandigheden heel verschillend uitpakken. Om dit te corrigeren moet je de witbalans instellen. Als je de juiste witbalans instelt bij de juiste lichtomstandigheden komen de kleuren in je foto natuurlijker over.

Zelf hebben wij deze kleuren niet altijd in de gaten, dit komt doordat onze hersenen dit voor ons corrigeren. Bijvoorbeeld, als je een boek binnen bij kunstlicht of buiten bij daglicht leest, zijn voor ons gevoel de pagina's altijd wit. Maar in werkelijkheid hebben kunstlicht en daglicht een heel andere kleursamenstelling. Kunstlicht is vaak rood of geelachtig terwijl daglicht helder wit is. Verschillen in kleuren merk je ook bij het fotograferen op verschillende tijdstippen. De witbalans is er om ervoor te zorgen dat de kleuren juist gecorrigeerd worden naar de lichtomstandigheden. De witbalans wordt aangeduid met een zogenaamde kleurtemperatuur in de maat Kelvin.

Kleurzweem

Als de witbalans niet klopt, krijg je de verkeerde kleuren. Er zit dan een kleur in jouw foto die je met het blote oog niet gezien hebt. Die verkeerde kleur heet een kleurzweem. Bijvoorbeeld, wanneer je de witbalans op een zonnige dag ingesteld hebt op gloeilampenlicht, dan wordt de foto een stuk blauwer. Wanneer je bij een foto in kunstlicht de witbalans op daglicht zet, zal de foto te geel worden.

Hoe stel je de witbalans in?

Je kunt er voor kiezen om de witbalans op de automatische stand te laten staan, dan bepaalt de camera welke instellingen het beste zijn voor dat moment. De witbalans kun je ook handmatig instellen. Om het wat makkelijker te maken hebben de meeste camera’s voorinstellingen om de witbalans aan te passen. We leggen ze kort voor je uit:
  • Auto: Dit is de automatische stand, hierbij bepaalt de camera zelf de witbalans. Deze stand is vooral handig voor als je niet precies weet wat witbalans is en hoe je het moet gebruiken.
  • Daglicht: Deze stand gebruik je wanneer je buiten gaat fotograferen. Alleen kan deze stand er nog weleens naast zitten, aangezien niet iedere daglichtsituatie hetzelfde is. Zo is het licht in de ochtend anders dan bijvoorbeeld midden op de dag.
  • Schaduw: Schaduwen zorgen vaak voor een ietwat koel-belichte foto’s. Als je de witbalans op de schaduwstand zet worden de donkere schaduwkleuren iets warmer gemaakt.
  • Bewolkt: Wanneer je gaat fotograferen op een bewolkte dag, kun je jouw camera op deze stand zetten. Het licht is vaak gelijkmatig van eenzelfde kleurtemperatuur en de bewolking werkt als een soort grote softbox. (Als je mooie herfstfoto’s wilt maken komt deze stand ook goed van pas, de herfstkleuren springen er dan namelijk nog meer uit. Bekijk onze herfstpagina voor meer inspiratie.)
  • Lamplicht/Gloeilamp: Deze stand is ideaal voor binnenshuis fotograferen waar gloeilampen aanwezig zijn. Deze witbalansinstelling voegt meer koele kleuren toe, waardoor het licht minder rood/oranje wordt.
  • Halogeen/TL: Wanneer je gaat fotograferen in gebouwen met TL-licht maak je met deze stand de koude TL-lampen iets warmer.
  • Flitslicht: Deze stand compenseert het licht van een (externe) flitser. Door het flitslicht kan een foto er koel en blauw uitzien.
  • Handmatig: Deze stand kun je gebruiken wanneer je zelf de witbalans hebt bepaald, bijvoorbeeld met behulp van een grijskaart of wit vlak.

Vergeet niet om je instellingen weer te veranderen als je bijvoorbeeld van binnen naar buiten gaat anders zit je alsnog met een foto met de verkeerde kleuren!

Creatief met witbalans

Natuurlijk is het niet altijd belangrijk dat alle kleuren precies kloppen. Soms wil je juist een foto een bepaalde sfeer meegeven, zo kun je een zomerse foto met een koele witbalans juist heel koud laten lijken. Of als je bijvoorbeeld een zonsondergang gaat fotograferen, kan het mooi zijn om de blauwe kleuren er nog meer uit te filteren en de rode kleuren meer aan te zetten. Je kunt achteraf ook de witbalans van jouw foto’s aanpassen in een nabewerkingsprogramma zoals Adobe Photoshop of Lightroom. Hierbij is het wel belangrijk om te fotograferen in RAW aangezien je met dit bestand veel meer kleuren kunt terughalen en aanpassen. Op deze manier kun je zelf bepalen welke sfeer je jouw foto wilt meegeven.

Extra warme kleuren

Extra koude kleuren

Het lukt misschien niet om meteen de juiste instellingen bij het juiste licht te gebruiken, maar niet getreurd. Om de juiste instelling bij het juiste licht in te schatten is het nodig om veel met de witbalans te oefenen. Op deze manier ontwikkel je hier gevoel voor en zul je zien dat het steeds vaker goed gaat. Dus ga zeker onder verschillende lichtomstandigheden aan de slag en voor je het weet heb je de witbalans van jouw foto's helemaal onder controle.

Meer lezen

compositie

WAT IS EEN COMPOSITIE?

Compositie kan je foto maken of breken. Ontdek onze belangrijkste tips.

> Lees artikel

full frame

WAT IS FULL FRAME?

Full frame. Je hebt de term vast al eens gezien. Maar wat betekent het eigenlijk?

> Lees artikel

brandpuntsafstand

BRANDPUNTS  AFSTAND?

Elk objectief heeft een brandpuntsafstand. Maar wat is het precies?

> Lees artikel

diafragma

WAT IS      DIAFRAGMA?

Wat is diafragma? Hoe werkt het? Waarvoor gebruik je het? Hier vind je de antwoorden.

> Lees artikel